Overhoeks afgewerkte lijst met hoekornamenten en ivoorkleurige inleg met gouden bies
Ik lijst van alles in: foto’s, gravures, etsen, zeefdrukken, litho’s, aquarellen, schilderijen op doek en paneel maar ook borduurwerken, geboortejurkjes, voetbalshirts en objecten die niet vlak zijn. Aangezien ik vrijwel alle lijsten op maat maak, maakt het niet uit wat het formaat is van hetgeen ingelijst moet worden.
Voor het inlijsten worden verschillende materialen en technieken gebruikt, afhankelijk van de eigenschappen van het in te lijsten object (is het vlak of heeft het structuur, is het kwetsbaar of robuust, is het licht of zwaar, heeft het sterke vormen en kleuren of is het juist verfijnd, etc.) en de voorkeuren van u als klant.
Vaak heeft een object een bepaalde voorbereiding nodig om bij het inlijsten een optimaal resultaat te krijgen: een borduurwerk, een batik, een vervormde aquarel of prent of een schilderij kan opgespannen worden en een foto of poster kan opgeplakt worden. Bij waardevolle werken kan het advies zijn om een conserverende handeling of restauratie uit te voeren: het wassen van een verkleurde gravure, het ontzuren van een oude aquarel, het retoucheren van beschadigingen, het opnieuw opspannen (eventueel op een nieuw spieraam), schoonmaken, herstellen en vernissen van een schilderij. Zie voor meer informatie de pagina´s over restauratie op deze site.
Voor het inlijstwerk heeft u een ruime keuze uit profielen: strak en modern of klassiek met of zonder ornamenten, zilver, goud, meerdere kleuren gecombineerd, verschillende houtsoorten, smal of breed etc. Bepaalde profielen kunnen als wissellijst geleverd worden en ik heb een ruime collectie aluminium profielen die eenvoudig te demonteren zijn. De lijsten die het meest gebruikt worden zijn zgn. staaflijsten: ik krijg ze aangeleverd in lengtes van 2.5 tot 3 meter en deze verstek ik op maat zodat ik een lijst van een bepaalde maat kan assembleren.
Opbouw van een overhoeks afgewerkte lijst, van rechtsonder met de klok mee: houten profiel met krijtlaag, opzetten ornament, ornamenten voorzien van gesso-laag, aanbrengen van grondkleur (bruinrood), vergulden, terugpoetsen van vergulding, aanbrengen patina, vernissen.
Daarnaast lever ik zogenaamde overhoeks afgewerkte lijsten: dit zijn volledig met de hand gemaakte lijsten waarbij eerst een basislijst van een gewenste maat wordt geassembleerd en vervolgens wordt de lijst met meerdere lagen en eventueel ornamenten afgewerkt. Bij deze lijsten kan de klant bepalen hoe de afwerking moet zijn: zilver, goud of een RAL kleur, ornamenten of niet. Bij het inlijsten kan een enkele lijst gebruikt worden, maar soms loont het de moeite, bv bij geschilderde portretten, om de lijst uit te bouwen met een binnenlijst, een profiel dat in de sponning van de lijst gelegd wordt en afstand creëert tussen de lijst en het ingelijste werk. Dit kan ook een smal profiel zijn (een inleg) dat net iets extras geeft.
Naast de lijstprofielen kunt u kiezen uit een ruime collectie zuurvrije passe-partouts. Deze variëren in kleur, dikte en structuur. Tevens zijn er passe-partouts bekleed met linnen of fluweel. De breedte van de marges van het passe-partout (en daarmee de hoogte en breedte van de gehele omlijsting) is variabel en hangt af van de aard van het kunstwerk, de breedte van het lijstprofiel en de voorkeur van de klant (bv hoeveel ruimte is er waar het werk moet hangen). Wat de grootte van het gehele passe-partout betreft, zijn we gebonden aan de maat waarin het passe-partout karton geproduceerd en geleverd wordt: voor de meeste kleuren geldt een maat van 81 x 101 cm, voor een beperkter aantal kleuren 101 x 152 cm, en voor enkele kwaliteiten en kleuren
(met name wit, natuurwit en gebroken wit) 123 x 172 cm.. Standaard wordt een passe-partout gesneden met een rechthoekige of vierkante uitsparing,
Baklijst afgewerkt met kunstmatig groen geoxideerd rood kope
maar tot een bepaalde maat kan dat ook een ronde of ovale uitsparing zijn. De snijrand is vrijwel altijd schuin (facet). Meestal wordt een enkel passe-partout in een omlijsting gebruikt, maar het kunnen er ook twee over elkaar zijn (eventueel in verschillende kleuren) waarbij de onderste iets uitsteekt ten opzichte van de bovenste. Dit geeft een extra accent en inkadering aan het ingelijste werk. Ook kan in het uitgesneden venster van het passe-partout een zogenaamde inleg geplaatst worden: een smal verguld, verzilverd of gekleurd houten profieltje (al dan niet met ornament) dat vaak overeenkomt met de kleur van de lijst en ook voor een extra accent zorgt. Wanneer meerder objecten in één lijst geplaatst moeten worden (b.v. foto’s of drie bladen van een Japanse triptiek) kunnen er meerdere ramen in één passe-partout uitgesneden worden.
Naast lijst en passe-partout hebben we het glas. Mijn standaard glas is extra zuiver 2 mm glas (Perfect White), zonder groene zweem zoals het venster glas dat meestal gebruikt wordt in lijsten. Heeft het werk dat ingelijst moet worden extra bescherming nodig, zoals waardevol werk op papier of antiek textiel, dan is het raadzaam te kiezen voor glas met een UV-filter. Dit beschermt tegen verkleuring en veroudering. Wilt u schittering voorkomen dan kunt u kiezen voor extra zuiver glas met een coating die lichtreflectie tegen gaat (ontspiegeld): dit is met name nuttig als het een donker werk betreft of een kunstwerk met een bepaalde structuur of reliëf. Ook bij verdiept ingelijste werken, waarbij er een zekere afstand is tussen het werk en het glas, bewijst dit type glas zijn nut. Dit glas wordt ook wel Museumglas genoemd en bestaat in 2 variëteiten: een met ontspiegelende coating en een met ontspiegelende coating én een UV-werende laag.
Objecten uit Vietnam ingelijst met zwevend glas (verdiept).
Ik heb ook het meer traditioneel ontspiegeld glas op voorraad. Hiermee bedoel ik glas dat aan een zijde is opgeruwd (geëtst) waardoor inkomend licht verstrooid wordt. Het nadeel van dit glas is dat het de kleurdefinitie van het kunstwerk vermindert en het geheel een iets “wollig” uiterlijk kan geven, zeker wanneer een passe-partout gebruikt wordt of het werk verdiept wordt ingelijst. Voor zeer grote werken kan het raadzaam zijn om transparant kunststof (acrylaat) te gebruiken i.p.v. glas. De voordelen van acrylaat zijn dat het licht is in gewicht, dat het van nature een UV-werende werking heeft en dat het te krijgen is in grote formaten. Nadelen zijn dat het minder stijf is dan glas, dat het zachter is en daardoor gevoeliger voor krassen (en dus lastiger schoonmaken) en dat het statisch is en daardoor stof aantrekt. Moet gezegd worden dat het huidige acrylaat veel beter is dan wat vroeger voorhanden was, ook wat helderheid betreft. Ook in acrylaat bestaat een Museum variant: ontspiegeld en/of extra hoog percentage UV-werende coating.
Schilderijen (acryl- of olieverf) op doek of paneel hebben vrijwel nooit glas nodig. Alleen als ze zeer kwetsbaar zijn of ergens opgehangen worden waar ze gevaar lopen beschadigd te worden, kan overwogen worden glas te plaatsen.
Tot slot wordt het ingelijste werk aan de achterzijde beschermd en verstevigd met een zuurvrij vel papier en een bord (karton of MDF) of met een geheel zuurvrij bord. De lijst wordt doorgaans aan de achterzijde afgesloten met gemarmerd bord.
Heeft u iets om in te lijsten dan neemt u dit mee naar de winkel. Met behulp van voorbeelden van lijsten, passe-partout en glas bespreken we wat mooi en mogelijk is, uitgaande van uw voorkeuren en mijn expertise. Vervolgens krijgt u een vrijblijvende prijsopgaaf, meestal direct en bij complexere en/of meerdere omlijstingen na één of twee dagen. Bij inlijstwerk voor bedrijven kan ik een BTW-factuur maken.
Doorgaans is er een wachttijd van 2 tot 3 weken voor uw werk ingelijst is en klaar staat om beoordeeld, afgerekend en meegenomen te worden. Soms treedt er een vertraging op doordat benodigde materialen te laat geleverd worden of tijdelijk niet op voorraad zijn bij de leverancier. Moet u op korte termijn een werk ingelijst hebben – b.v. voor een afscheid, trouwerij, jubileum, verjaardag of begrafenis – dan valt dat doorgaans wel te realiseren, zelfs binnen een dag. Bij inlijstwerk op (zeer) korte termijn ben ik beperkt tot de materialen die ik op dat moment op voorraad heb.